POMAGAMY – EDUKUJEMY

Czyli jak wyeliminować ryzyko spirali zadłużenia Na wstępie WARTO WIEDZIEĆ ŻE:

• Nie wszystkie kredyty warte są Twojej uwagi, czyli czym jest zadłużenie z ujemną wartością ekonomiczną
• Zadłużenie może być rodzajem inwestycji, która przyniesie zwrot w przyszłości –dodatnia wartość ekonomiczna
• Składająca się z dwóch pytań lista kontrolna pozwoli Ci ocenić, czy zadłużenie ma dodatnią czy ujemną wartość ekonomiczną
• Wypracowany nawyk stosowania listy kontrolnej chroni Cię przez potencjalnym ryzykiem spirali zadłużenia
• Trzeba uważać na chwyty marketingowe i wątpliwe praktyki kredytodawców

W tej publikacji podnosimy ponownie temat ryzyka spirali zadłużenia. Sytuacja, w której ktoś ma kłopoty z wywiązaniem się ze swoich obecnych zobowiązań, za każdym razem wymaga indywidualnego podejścia i zastosowania odpowiedniej strategii. Rozwiązania w takich przypadkach nie zawsze są łatwe, a samo doświadczenie bywa szczególnie dla klienta bolesne.

Jak więc możemy uniknąć znalezienia się w finansowej pułapce?

Zachęcamy wszystkich do wypracowania w sobie dobrego nawyku, chroniącego przed podejmowaniem niewłaściwych decyzji, które mogą być fatalne w skutkach dla naszej sytuacji finansowej.

W teorii ekonomicznej zadłużenia dzieli się na takie, które niosą ze sobą pozytywną wartość dla posiadacza – mają dodatnią wartość ekonomiczną oraz takie, których powinniśmy unikać, ponieważ wpływają negatywnie na naszą sytuację – niosą za sobą ujemną wartość ekonomiczną.

Kredyty z dodatnią wartością ekonomiczną.

W Polsce kredyty kojarzą się raczej ze „złem koniecznym”. Zanim zgodzimy się z tym powszechnym poglądem, zadajmy sobie podstawowe pytanie:

„W jakich przypadkach zadłużenie może nieść ze sobą dodatnią wartość dla mnie lub mojej rodziny?”

Tego typu dodatnią wartość, miał kredyt zaciągnięty przez jednego z naszych pracowników, który opłacił nim czesne za studia MBA. Na uczelni zdobył umiejętności, które pozwoliły mu znaleźć dobrze płatną pracę. Nie dostałby takich warunków bez ukończenia tego typu uczelni. Kredyt pozwolił mu szybciej wkroczyć na ścieżkę kariery i osiągnąć większe przychody z tytułu wynagrodzenia.

Bazując na powyższym przykładzie, możemy zdefiniować sobie tytułową dodatnią wartość ekonomiczną w kontekście zadłużenia:

„Zadłużenie z dodatnią wartością ekonomiczną to rodzaj inwestycji, która prowadzi w przyszłości do polepszenia sytuacji finansowej kredytobiorcy”

Kiedy rozważamy poniesienie inwestycji, zawsze szukamy najlepszych warunków, czyli korzystnego stosunku poniesionych kosztów do spodziewanego zwrotu. W przypadku zadłużenia, jednym z warunków naszej „inwestycji” jest koszt kredytu. Powyższą definicję warto więc uzupełnić o dodatkowy warunek:

”Zadłużenie z dodatnią wartością ekonomiczną, oprócz potencjału polepszenia naszej sytuacji finansowej w przyszłości, powinno spełniać warunek najlepszego na rynku z punktu widzenia poziomu poniesionych kosztów inwestycji, czyli kosztu kredytu”

Jaki jest zatem wniosek? Zadłużajmy się tak, aby zwiększać nasz majątek najniższym możliwym kosztem.

Oto kilka przykładów zadłużenia z dodatnią wartością ekonomiczną:

• Inwestycja we własny biznes Inwestując pieniądze we własny biznes, otwieramy sobie perspektywę na zyski, których nie osiągnęlibyśmy bez ponoszenia wstępnych kosztów.
• Hipoteka Kupienie mieszkania lub domu nie tylko podnosi nasz komfort życia. Po spłacie kredytu stajemy się właścicielami majątku, który ma wartość i stanowi nasze finansowe zabezpieczenie.
• Refinansowanie Nie zawsze zaciągnięcie kolejnego kredytu w celu spłacenia dotychczasowych zadłużeń jest złym posunięciem. Czasami lepiej zainwestować w lepszą ofertę kredytową, aby pozbyć się zobowiązań o ujemnej wartości ekonomicznej
• Zakup samochodu, niezbędnego do prowadzenia działalności gospodarczej Inwestycja w nasz biznes to perspektywa zysku.

Kredyty z ujemną wartością ekonomiczną

Kiedy powinniśmy podejrzewać, że nasze zadłużenie nie jest żadną inwestycją i nie wróży nam świetlanej finansowej przyszłości? Świadczą o tym dwie symptomatyczne sytuacje, w których nasze zadłużenie:

• Zmniejsza poziom naszego majątku. Inwestycja, która nie przynosi zwrotu jest tylko kosztem.
• Zwiększa obciążenie naszego budżetu Stosunek miesięcznych zobowiązań do dochodu rośnie i zaczyna przekraczać bezpieczny poziom. Przyjmuje się, że że obciążenia kredytowe nie powinny przekraczać 33% naszego dochodu netto w danym miesiącu.

A teraz przyjrzyjmy się kilku przykładom zadłużenia z ujemną wartością ekonomiczną:

• Zakup samochodu bez potrzeby ekonomicznej Samo posiadanie auta nie sprzyja bogaceniu się, chyba że nowy samochód potrzebny jest nam do pracy albo zdecydowaliśmy się zakupić bardziej ekonomiczny model, dzięki czemu oszczędzimy na jego eksploatacji. Mówi się, że zaraz po wyjeździe z salonu auto traci 10%-15% na wartości. Jeśli z jakiegoś powodu nie będziemy w stanie dalej ponosić kosztów związanych z obsługą tego zadłużenia i postanowimy samochód sprzedać, dochód z transakcji może nie starczyć nam na spłatę pozostałego kredytu. Warto więc dwa razy zastanowić się, czy posiadanie tego auta przyniesie nam jakiekolwiek korzyści – czy jest nam rzeczywiście potrzebne.
• Zadłużanie się na zakup przedmiotów, które nie mają wartości ekonomicznej Jeśli kupujemy rzeczy, na które nas nie stać, a które nie mają wartości ekonomicznej, i korzystamy przy tym z kredytu, tego rodzaju zadłużenie będzie miało ujemną wartość ekonomiczną. Oczywiście zakup ubrań, kosztownych prezentów dla rodziny lub wyjazdu na wymarzone wakacje niesie ze sobą dodatnią wartość w postaci naszego szczęścia, uśmiechu na twarzy lub mile spędzonego czasu. Jeśli jednak nie stać nas na taki zakup, zamiast zadłużać się, warto rozważyć oszczędzanie, ponieważ koszt zadłużenia na pewno zmniejszy nasz dotychczasowy majątek, nie otwierając przy tym perspektyw na późniejsze korzyści finansowe.
• Kredyt na spłatę obecnych rachunków Spłata rachunków jest oczywiście sprawą pierwszej potrzeby jednak zadłużanie się z tego tytułu może mieć poważniejsze konsekwencje, niż zaległości w opłatach. Każde zadłużenie to dodatkowe zobowiązanie finansowe. W najgorszej sytuacji nie tylko nie będzie nas stać na zapłacenie bieżących rachunków, ale również na spłatę rat kredytu i związanych z nim kosztów.

Lista kontrolna, czyli pomyśl zanim się zadłużysz…

Zadłużenia z ujemną wartością ekonomiczną często są głównym powodem nadmiernego kredytowania się i popadania w spiralę zadłużenia. Dlatego warto przed decyzja o zaciągnięciu kredytu zadać sobie dwa pytania:

1. Czy przedmiot zakupu na kredyt będzie zwiększał nasz majątek w przyszłości?
2. Czy zadłużenie, które zamierzam zaciągnąć, jest najlepsze z dostępnych na rynku pod względem kosztu?

Jeśli na obydwa powyższe pytania odpowiemy twierdząco, możemy mieć pewność, że zadłużenie ma dodatnią wartość ekonomiczną i warto je rozważyć.

Jeśli na pierwsze pytanie odpowiedzieliśmy przecząco, powinniśmy raczej pomyśleć o oszczędzaniu, niż zadłużaniu się.

Negatywna odpowiedź na drugie pytanie jest dla nas sygnałem, że powinniśmy lepiej zapoznać się z istniejącymi na rynku ofertami, zanim zdecydujemy się zadłużyć.

Pamiętajmy, że zaciąganie zobowiązań z ujemną wartością ekonomiczną, przyczynia się do nadmiernego zadłużenia i zwiększają ryzyko wpadnięcia w spiralę długów. Rynek wierzytelności rośnie w ostatnich latach. Komornicy mają coraz więcej pracy. Warto więc działać proaktywnie, tylko i wyłącznie na rzecz zwiększania naszego majątku i unikać zadłużeń, które nie przynoszą nam żadnej korzyści w dłuższej perspektywie.

Kierujmy się ograniczonym zaufaniem do reklam.

Korzystanie z listy kontrolnej wydaje się proste – w końcu wymaga tylko odpowiedzi na dwa pytania. Reklamy produktów finansowych często jednak utrudniają nam nawykowe dbanie o własne dobro finansowe.

Czasami bezrefleksyjnie podchodzimy do sloganów promujących kolejne oferty kredytowe. Instytucje finansowe bardzo dbają o to, abyśmy nie przeoczyli wysyłanych komunikatów i wydają ogromne kwoty na reklamę.

Finansowy spryt

Dobre nawyki sprzyjają podejmowaniu właściwych decyzji. W sferze pożyczania i wydawania pieniędzy mogą nie tylko uchronić nas przed wpadnięciem w spiralę zadłużenia, ale też polepszyć naszą sytuację finansową.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ!

• Zadłużenie, które w perspektywie przyczynia się do polepszenia naszej sytuacji finansowej i jest poczynione najniższym z możliwych kosztów możemy zaliczyć do kategorii zadłużeń z dodatnią wartością ekonomiczną.
• Sprawmy, aby korzystanie z listy kontrolnej w celu określenia rodzaju potencjalnego zadłużenia weszło nam w nawyk.
• Nie zaciągajmy niepotrzebnie kredytów z ujemną wartością ekonomiczną.
• Nie dopuszczaj do sytuacji, w której miesięczne obciążenia z tytułu zadłużeń przekraczają 33% naszego dochodu netto.
• Upewnij się, że koszt kredytu jest najmniejszy z możliwych. Sprawdzaj oferty kilku kredytodawców.
• Nie poddawaj się impulsowi i bądź czujny w przypadku działań marketingowych stosowanych przez kredytodawców.